سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه

بیماری مننژیت چیست؟ علائم, دلایل, پیشگیری و درمان آن

مننژیت بیماری ای است که درآن غشاء (مننژ یا meninges) اطراف مغز و نخاع ملتهب می شود. ورم همراه با مننژیت اغلب باعث بروز نشانه های معمول بیماری مننژیت، شامل سردرد، طب و خشکی گردن می شود.

بیماری مننژیت

بیماری مننژیت

مننژیت در انواع ویروسی، باکتریایی، قارچی و غیره وجود دارد، اما عفونت های ویروسی معمولا شایع تر از سایر عفونت ها باعث ابتلای فرد به این بیماری می شوند. بسته به علت مننژیت، ممکن است این بیماری بعد از چند هفته بهبود یافته و یا ممکن است زندگی فرد را تهدید نماید.

رایج‌ترین نشانه‌های مننژیت، سردرد و خشکی گردن همراه با تب، گیجی یا هشیاری دگرگون شده، استفراغ، و ناتوانی در تحمل نور (نورهراسی) یا صداهای بلند (صداهراسی) می‌باشد. معمولاً در کودکان فقط نشانه‌های غیراختصاصی مانند تحریک‌پذیری و خواب‌آلودگی مشاهده می‌شود. اگر ضایعهٔ پوستی مشاهده شود، ممکن است نشان دهندهٔ علت مشخصی برای مننژیت باشد؛ مثلاً، این بیماری در اثر باکتری مننژوکک ممکن است همراه با ضایعهٔ پوستی مشخصی باشد.

مننژیت، می‌تواند به دلیل نزدیکی التهاب به مغز و نخاع، زندگی بیمار را به خطر اندازد، بنابراین این بیماری را تحت عنوان فوریت پزشکی دسته بندی می‌کنند. اگر شک دارید که خود و یا یکی از اعضای خانواده تان دچار این بیماری شده اند، سریعا به بیمارستان مراجعه نمایید. درمان بموقع مننژیت باکتریایی جلوی بروز خیلی از عوارض جدی بیماری را می گیرد.

 

علائم بیماری مننژیت

اشتباه گرفتن علائم و نشانه های این بیماری با بیماری آنفولانزا ممکن می باشد. علائم و نشانه های مننژیت، در چند ساعت و یا بین ۱ تا دو روز خود را نشان می دهند. علائم و نشانه هایی که در هرفرد بالای ۲ سال ممکن است ظاهر شود، شامل:

  • تب بالا و ناگهانی
  • سردرد شدید
  • خشکی گردن
  • تهوع و استفراغ بهمراه سردرد
  • گیجی و یا ناتوانی در تمرکز کردن
  • تشنج
  • خواب آلودگی و یا مشکل در بیدار شدن
  • حساسیت به نور
  • فقدان علاقه به خوردن و آشامیدن
  • التهاب های پوستی در بعضی از انواع مننژیت.

علائم بیماری مننژیت در کودکان شامل:

  • تب بالا
  • گریه‌ پی در پی
  • بی خواب و بی قراری شدید
  • تغذیه ضعیف
  • برآمدگی در قسمت نرم بالای سر کودک
  • خشکی گردن و بدن کودک

کودکان مبتلا به مننژیت، بسختی آرام می شوند و حتی زمانیکه بغلشان می کنید، شدیدتر گریه می کنند.

 

دلایل ابتلا به این بیماری

دلایل ابتلا به این بیماری

معمول ترین دلیل ابتلا به مننژیت، عفونت های ویروسی بوده که معمولا بدون درمان بهبود می یابند. بعضی اوقات علت مننژیت عفونت باکتریایی است. یکی دیگر از دلایل مننژیت، که اغلب کم تر رخ می دهد عفونت های قارچی می باشند. از آنجاییکه مننژیت باکتریایی از همه خطرناک تر بوده و باعث مشکلات جدی می شود، پیدا کردن منبع عفونت مننژیتی، یکی از مهم ترین بخش های برنامه درمانی مننژیت می باشد.

اغلب ویروس هایی که باعث مننژیتهای ویروسی می شوند، شامل آنتروویروس، ویروس هرپس سیمپلکس نوع ۲، ویروس زونا (که به عامل آبله مرغان و زونا شناخته می‌شود)، ویروس اوریون، اچ آی وی می باشند.

سایر مواردیکه بجز موارد ذکر شده می توانند فرد را دچار مننژیت نمایند، شامل مواد شیمیایی، آلرژی به بعضی از داروها، بعضی از انواع سرطان و بیماری های التهابی همچون سارکوئیدوز می باشند.

 

عوامل خطرزا

عوامل و مواردیکه می توانند خطر ابتلا به مننژیت را افزایش دهند شامل:

  • رد کردن نوبت واکسن – اگر شما یا کودکان یکی از نوبت های واکسن زدن را رد نمایید خطر ابتلای شما به این بیماری را افزایش می یابد.
  • سن فرد – اغلب انواع مننژیت ویروسی در سنین قبل از ۵ سال رخ می دهند و اکثر موارد مننژیت ویروسی در افراد زیر بیست سال را تحت تاثیر قرار می دهد.
  • زندگی در مکان های اجتماعی – داشنجویان ساکن در خوابگاه، پرسنل نظامی ساکن پایگاه های نظامی و کودکان مدرسه رو یا کودکانیکه در رورشگاه هستند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری می باشند.
  • بارداری – اگر شما باردار هستید، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارید.
  • سیستم ایمنی مختل شده – عواملی که سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده همچون بیماری ایدز، الکلی بودن، دیابت و … می تواند فرد را مستعد ابتلا به این بیماری نماید.

 

عوارض بیماری مننژیت

مننژیت، می تواند عوارضی جدی در پی داشته باشد. هرچه مدت بیشتری شما یا کودکان دچار بیماری مننژیت درمان نشده باشید، بیشتر در خطر عوارض آن از جمله تشنج و آسیب عصبی دائمی از جمله موارد زیر هستید. انواع آسیب های عصبی مننژیت می توانند، شامل:

  • از دست دادن شنوایی
  • مشکل حافظه
  • ناتوانی در یادگیری
  • آسیب مغزی
  • مشکل در راه رفتن
  • تشنج
  • نارسایی کلیه
  • شک
  • مرگ

 

تشخیص بیماری مننژیت

پزشک یا پرستار شما را معاینه کرده و مواردی هچون ضربان قلب شما، تب، تغییر وضعیت ذهنی و خشکی گردن را چک می نماید. اگر پزشک به اینکه شما دچار این بیماری شده اید شک داشته باشد، از آزمایش مایع نخاعی و سایر آزمایش ها همچون کشت خون، اشعه ایکس قفسه سینه و سی تی اسکن سر استفاده می نماید.

 

درمان بیماری مننژیت

درمان این بیماری بسته به نوع مننژیت شما یا کودکتان متفاوت است.

 

درمان مننژیت باکتریایی

مننژیت حاد باکتریایی نیاز به درمان سریع با آنتی بیوتیک های داخل وریدی و داروهای کورتیزونی برای اطمینان از بهبود و کاهش عوارض آن همچون ورم مغذی و یا تشنج دارد. آنتی بیوتیک و یا ترکیب آنتی بیوتیکی و دارویی شما که پزشکتان برای شما انتخاب می کند، بسته به نوع عفونت متفاوت می باشد.

 

درمان مننژیت ویروسی

آنتی بیوتیک ها قادر به درمان مننژیت ویروسی نیستند و در بیشتر موارد مننژیت ویروسی خود بخود در طول چند هفته بهبود می یابد. درمان انواع ساده آن شامل:

  • استراحت
  • مصرف فراوان مایعات
  • داروهای مسکن برای کاهش درد و تب
  • اگر علت مننژیت شما ویروس تب خال است، می شود از داروی ضد ویروسی استفاده نمود.

 

درمان سایر انواع مننژیت

اگر علت مننژیت، معلوم نباشد، پزشکتان شروع به استفاده از درمان های ضدویروسی و آنتی بیوتیکی تا زمان مشخص شدن علت بیماری می کند.

مننژیت قارچی با داروهای ضدقارچ درمان می شود. البته این داروها اثرات جانبی جدی داشته و ممکن است شروع درمان با این داروها تا زمان تشخیص آزمایشگاهی مننژیت قارچی به تعویق افتد.

مننژیت مزمن بسته به علت آن که عموما عفونت قارچی هست، درمان می شود.

مننژیتهای غیرعفونی که بعلت حساسیت و یا بیماری های خود ایمنی رخ داده اند را ممکن است با داروهای کورتیزونی درمان نمایند. در بعضی از موارد نیاز به درمان خاصی نبوده و بیماری خود بخود بهبود می یابد. در مننژیت مرتبط با سرطان نیز نیاز به درمان سرطان برای درمان مننژیت دارد.

 

واکسن زدن

پیشگیری از این بیماری

مننژیتهای باکتریایی و ویروسی واگیردار هستند، البته هیچکدام به واگیرداری سرماخوردگی یا آنفولانزا نیستند. احتمال انتقال هر دو از طریق ذرات ترشحات تنفسی در حین برخوردهای نزدیک مانند بوسیدن، عطسه یا سرفه کردن به طرف کسی وجود دارد، اما صرف تنفس هوایی که فرد مبتلا به مننژیت، در آن نفس کشیده است باعث انتقال آن‌ها نمی‌شود. مننژیت ویروسی معمولاً توسط آنتروویروس‌ها به وجود می‌آید، و بیشتر از طریق آلودگی مدفوعی منتشر می‌شود. احتمال آلودگی را می‌توان با تغییر رفتارهای منجر به انتقال کاهش داد.

بعضی از انواع خاص واکسن ها می توانند از ابتلا به بعضی از مننژیتها پیشگیری نمایند. این واکسن ها شامل:

  • واکسن هموفیلوس (HiB vaccine) در کودکان جلوی شیوع یکی از انواع مننژیت باکتریایی را می گیرد.
  • واکسن کونژوگه پنوموکوک (pneumococcal conjugate vaccine) نیز از سایر روش های موثر در پیشگیری از ابتلا به مننژیت پنوموکوکی می باشد.

افراد خانواده و کسانیکه رابطه نزدیکی با فرد مبتلا به مننژیت مننگوکوکی دارند، باید از داروهای آنتی بیوتیکی برای پیشگیری از ابتلایشان به این نوع این بیماری دریافت نمایند.

واکسیناسیون مننگوکوکی (meningococcal) برای افراد زیر توصیه می شود:

  • نوجوانان در سنین ۱۱ تا ۱۲ سال که وارد دبیرستان می شوند و تاکنون این واکسن را دریافت نکرده اند.
  • همه دانشجویان سال اول دانشگاه که قصد اقامت در خوابگاه دارند.
  • کودکان دو ساله و یا بزرگتر که طحال نداشته و یا دچار سایر مشکلات سیستم ایمنی هستند.
  • افرادیکه قصد سفر به کشورهایی دارند که مننگوکوک در آنجا شایع می باشد.

 

 

منابع

  • http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000680.htm
  • http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/meningitis/basics/definition/con-20019713
  • ویکی پدیایی فارسی و انگلیسی

منبع تصاویر 

  • klikdokter
  • npr
  • express

 

خواندن مطالب زیر به شما پیشنهاد می شود

اطلاعات پزشکی

حقایقی درباره هماتوم

حقایقی درباره هماتوم

زیبایی

عمل لیپوماتیک

از لیپوماتیک بیشتر بدانید

تغذیه و سلامتی

کاهش سریع وزن

کاهش سریع وزن

تغذیه و سلامتی

کاهش وزن بدون رژیم‌های سخت

با اصول تغذیه و رژیم‌درمانی بیشتر آشنا شوید

سلامت عمومی

علائم خال‌‌ها

خال‌ها را بهتر بشناسیم

اطلاعات پزشکی

علائم رینوفیما

رینوفیما چیست؟

اطلاعات پزشکی

آماده شدن برای ملاقات با پزشک

هرآنچه که باید از توده‎ها و غدد لنفاوی بدانیم

پوست و مو

مشکلات مربوط به زیبایی

مشکلات زیبایی و نکاتی درباره آن

پوست و مو

خط لبخند

آیا راهی برای رهایی از خط لبخند وجود دارد؟

نظرات کاربران

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

  1. HFZ گفت:

    سلام په سه بار اس به ای مریضی مبتلا شدم نمیفامم چطور وارد بدنم پیشه داکتر هام فقط چرک خشک کن میدن بس تشخیص نمیدن لطف کنید راه های وارد شدن مرض در بدن ره بگید تا پیشگیری کنیم تشکر از معلومات مفیدتان

  2. علی گفت:

    من پسر داداشم این مریضی رو داره وحالا دو روز از مداواش میگزره وحالا چشم و دهنش کج شده لطفا جواب منو بدین ممنون

  3. fatima گفت:

    واقعا دردناکه من یک بار تجربش کردم
    سردرد بسیار شدید جوری که فکر میکنی مغز سرت داره خورده میشه
    خدارو شکر که به خیر گذشت

  4. هدا گفت:

    مطالب عالی،بود ولی لطفا راهنمایی کنید چطور میشه پیشگیری،کرد

  5. آرنامال گفت:

    خوبه

  6. شهاب‌الدین گفت:

    سلام یکی از فامیل های من یک سال پیش گرفتار این بیماری شده و پاها یش را از دست داده و از همان زمان مرتب دارو مصرف میکند ولی هنوز توان راه رفتن ندارد میخواستم بدونم که آیا اصلا امیدی هست یا نه؟

  7. ارزو گفت:

    سلام من داییم یک ماه پیش این بیماریو گرفت.تموم بیمارستانای اصفهانو رفتیم نمیتونستن تشخیص بدن.دیگه الزهرا بستریش کردن دکترای عفونیش خوبن.فقط میخواسم بهتون بگم اگه مریضی داشتین و خواستن آب کمرشو برا تشخیص بکشن اجازه بدین درد داره اما تنها راه تشخیصه و حتما اگه مریضتون علائمشو داشت سریع برسونینش بیمارستان درمانشو شروع کنن چون اگه درمانش دیر بشه ممکنه خدای نکرده بره تو کما و حتی بمیره.من داییم تموم علائمو داشت به غیر خشکی گردن.یه چیزدیگه حتما راجع دکترتون تحقیق کنین ما خیلی تحقیق کردیم ببینیم دکترش خوبه یا نه و فقطم به حرف یه دکتر اعتنا نکنین.یه چیزدیگم هست اینکه نذارین بیمارتون راه بره چون ممکنه تشنج کنه و ممکنه واسه درمانش چن روزیم اتاق ایزوله ببرن فقط روحیه بدین به بیمار که خیلی روحیشونو میبازن وقتی میبرنشون ایزوله.اگه به موقعم مریضو برسونین یه ۲هفته ای بستری میشه و بعدشم مرخص و یه ماهی دارو مصرف میکنه و خوب خوب میشه امیدوارم هیچ کس دچارش نشه امااگه شد زودی بفهمن و خوب خوب بشه مریضتون.به امیدشفای همه بیماران

  8. مازیار گفت:

    سلام. مرسی، مطالب خیلی مفید بود. متوجه مشکل شدم

  9. انتظار گفت:

    لازم ذکر ک دختر ۵ماهشه و درمان در خونه هیچ دارویی بش ندادن آیا ضرر نداره ک هیچ دارویی استفاده نمیکنه

  10. انتظار گفت:

    سلام دخترم یه ماه پیش بیماری مننژیت باکتریایی گرفته درمانشو کامل کرد ولی بعضی وقتا هنوز سرش ورم میکنی سی تی اسکن و ووو انجام دادم میگن که مغزش سالمه ولی چرا تا الان قسمت نرمک سرش ورم داره؟؟ممنونم اگه پاسخ بدید

  11. زکریا گفت:

    سلام متاسفانه پدر بزرگ من وقتی که پدرم بچه بود به علت این بیماری فوت کرد

  12. محمدرضا سرافرازی گفت:

    بسیار عالی و ممنونم از راستین وراستینی ها

  13. خرید گفت:

    ممنون از سایت خوبتون

  14. دلاور گفت:

    سلام .متاسفانه همسر بنده چند سال پیش با ابتلا به مننژیت از دنیارفت.البته متاسفانه پزشکش حاذق نبود.

  15. دانیال گفت:

    باسلام من ۸سال پیش به سرم ضربه وارد شد وناگهان دچارسنگینی یافشاردرجلوی سر شدم که تاالان هست وخیلی دیوانم کرده دچار گیجی.فراموشی.عدم تمرکز.وکاهش هوشیاری وافسردگی هستم
    بارها به دکتر رفتم ازمایش.عکس و…میگن چیزی معلوم نیست درحالی که شبانه روزازفشارسرم ارزومرگ دارم

  16. Saeid alizadeh گفت:

    سلام الان من دو هفتس که مبتلا به همین بیماری شده بودم ولی خدا رو شکر روز به روز دارم بهتر میشم سردردم گردن دردم خیلی کم شده ولی هنوز سمت چپ سرم فشار وجود داره ولی دکترم گفته که به مرور زمان خوب میشم بنظر من به مرور زمان تحت نظر دکتر همه چی درمان میشه فقط باید به خدا توکل کرد

  17. فرناز گفت:

    سلام.من شنیدم اگر طرف خوب بشه یا اصطلاحا منگل میشه یا درصد هوشیش خیلی میره بالا.خواستم بدونم حقیقت داره؟

  18. مهدی گفت:

    عالی بود

  19. سیامک گفت:

    ایامداواداره لطفاراهنمایی کنید برام مهم نیست

  20. سیامک گفت:

    باسلام داداش من حدودده سال هست مننژیت داره دکترمیگویدچون درسمت چپ هست نمیشه عمل کرد ایا چراکنیم فقط دارو ی Tegrtol مینویسداما همش توخواب میپره وبیدارمیشه

    1. با سلام بهتره ایشان به طور مرتب توسط پزشک ویزیت شوند و از لحاظ خطر ایجاد حملات تشنج تحت نظر باشند

  21. محمد گفت:

    خوب بود

  22. باران گفت:

    تشکر اگر ۲۰ روز ازمریضی بگذرد وتداوی آغاز شود خطر جدی که ندارد

    1. باسلام متاسفانه اطلاعی در این رابطه نداریم.

  23. zamiri گفت:

    خوب بود اما كافي و موثر نبود.
    باز ممنون