افسردگی پس از زایمان ٬نشانه ها و درمان آن

افسردگی پس از زایمان بیماری قابل درمانی است که حدود ۱۳ درصد از زنان را پس از زایمان تحت تاثیر قرار میدهد. این مشکل می تواند در هر زمانی از چند هفته تا یک سال پس از زایمان ایجاد شود، اما سه ماهه اول پس از زایمان شایع ترین زمان ابتلا به افسردگی است. راستینه در این مقاله جامع به بررسی نشانه ها و روش های درمان افسردگی پس از زایمان می پردازد.

نشانه های افسردگی پس از زایمان

تشخیص افسردگی پس از زایمان می تواند دشوار باشد، زیرا دمدمی بودن و سایر علایم مشابه گرفتگی خلق پس از زایمان (baby blues) است- وضعیت کوتاه مدتی که بیش از ۷۰ درصد از مادران جدید را تحت تاثیر قرار میدهد.

خلق و خوی افسرده

زمانی که بچه دار می شوید داشتن احساس عاطفی داشتن طبیعی است. تغییرات هورمونی، کمبود خواب، و هماهنگی زندگی با نوزاد تازه متولد شده می توانند طاقت فرسا به نظر برسند. اما اگر بیش از چند هفته احساس غم، دمدمی بودن، گناه، و یا نا امیدی داشتید، می تواند علائم افسردگی پس از زایمان باشد. برخی زنان نیز گزارش دادند که هیچ شادی و هیجانی در مورد نوزاد جدید خود احساس نمی کنند، و هیچ لذتی از چیزهایی که زمانی از آنها لذت میبردند، نمیبرند.

مشکلات خواب

رسیدگی به نوزاد خواب هر مادر جدیدی را مختل میکند، اما افسردگی پس از زایمان می تواند موجب مسائل بزرگتری در خواب شود. ممکن است زمانی که شانس خوابیدن دارید، به سختی بخوابید. یا ممکن است بیش از حد بخوابید. نداشتن خواب کافی می تواند به یک چرخه معیوب تبدیل شود – کم خوابی می تواند به افسردگی کمک کند، بنابراین افسردگی می تواند در خواب تداخل ایجاد کند.

تغییرات اشتها

یکی از علائم شایع افسردگی کم خوردن یا بیشتر از حد معمول خوردن است. در حالی که برخی از زنان هنگامی که افسرده میشوند غذا خوردن برای آنها لذت بخش میشود، برخی دیگر به طور کامل اشتیاق به غذا خوردن را از دست میدهند. در صورت شیردهی٬ تغذیه خوب به طور ویژه ای اهمیت دارد، و مراقبت از نوزاد شما را گرسنه تر از حد معمول میکند. اما اگر اشتهای شما به طور چشمگیری تغییر یافت – بالا یا پایین – و احساس غم یا ناتوانی کردید، با پزشک خود در مورد این مسئله صحبت کنید.

اضطراب

تمام زنان اضطراب را به عنوان نشانه ای از افسردگی پس از زایمان تجربه نمیکنند، اما برخی آن را تجربه میکنند. ممکن است احساس عصبانیت، ترس، بی قراری، یا استرس داشته باشید. برخی از زنان نگرانی شدیدی در مورد سلامت و ایمنی نوزاد خود دارند. اگر به طور مداوم احساس ضعف و ناتوانی در مورد مسئولیت مراقبت از نوزاد تازه متولد شده خود دارید، و یا اگر عصبانیت شما در توانایی برای رسیدگی به کارهای روزمره تداخل ایجاد میکند، می تواند نشانه ای از افسردگی پس از زایمان باشد.

نوسانات مکرر خلق و خو

نوسانات خلق و خو بخش طبیعی زندگی پس از تولد کودک است، به خصوص در دو هفته اول پس از زایمان. اگر یک دقیقه خود را خندان و بعد گریان یافتید تعجب نکنید. اما اگر این بالا و پایین شدن های احساسی بیش از دو هفته ادامه یافتند و یا بدتر شدند، ممکن است نشانه ای از افسردگی پس از زایمان باشند.

افسردگی یا گرفتگی خلق (baby blues)

چیزی که افسردگی پس از زایمان را متمایز میکند مدت زمان طول کشیدن و شدت علائم است. گرفتگی خلق به عبارت دیگر داشتن نوسانات خلقی، احساس غم یا اضطراب، گریه بدون دلیل، معمولا به خودی خود پس از ۱ تا ۲ هفته از بین میرود. اگر نشانه های شما در طول زمان باقی بماند و یا بدتر شود، باید به دنبال کمک باشید. در برخی موارد، افسردگی پس از زایمان می تواند یک تا دو ماه پس از زایمان با احساسات قوی افسردگی یا افکار آسیب به خود یا کودک شروع شود.

چه موقع به دنبال کمک باشیم

در صورتی که موارد زیر را تجربه کردید به پزشک مراجعه کنید:

• گرفتگی خلق طولانی تر از دو هفته
• بدتر شدن علائم
• داشتن مشکل در مراقبت از خود و یا کودک
• داشتن افکار صدمه زدن به خود و یا کودک

افسردگی یا اختلالات تیروئید؟

در برخی زنان، غده تیروئید پروانه ای شکل به طور موقت پس از زایمان کم کار می شود. علائم کم کاری تیروئید (هیپوتیروئیدیسم) شامل افسردگی، خستگی، افزایش وزن، خشکی پوست، فراموشی، و یبوست هستند. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، باید به پزشک مراجعه و آزمایش خونی برای بررسی سطح هورمون خود انجام دهید. اگر مشکل شما کم کاری غده تیروئید باشد، داروها می توانند کمک کننده باشند.

چه عواملی باعث افسردگی پس از زایمان میشوند؟

هیچ کس به درستی نمیداند چرا برخی زنان دچار افسردگی پس از زایمان میشود و برخی دیگر دچار این مشکل نمیشوند. افت شدید هورمون استروژن و پروژسترون پس از زایمان ممکن است آغازگر این بیماری باشد، و کمبود خواب نیز می تواند به آن دامن بزند. برخی زنان در مورد تغییر هویت خود و مسئولیت های جدید احساس تعارض میکنند، و این مسئله می تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد. اگر در گذشته افسردگی داشته اید، بیشتر احتمال دارد به افسردگی پس از زایمان مبتلا شوید.

روان پریشی پس از زایمان چیست؟

روان پریشی پس از زایمان یک بیماری روانی نادر و جدی است. این بیماری در زنان با سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال دو قطبی و یا شیزوفرنی شایع تر است. علائم این بیماری شامل: تحریک پذیری، بی قراری، تغییر سریع خلق و خو، سردرگمی، رفتار نامنظم، و افکار هذیانی هستند. یک زن مبتلا به روان پریشی پس از زایمان در معرض خطر آسیب رساندن به خود یا نوزاد خود است، بنابراین در صورتی که مادر جدید هر یک از علائم را تجربه کرد کمک گرفتن از پزشک از اهمیت بسزایی برخوردار است.

افسردگی پس از زایمان چگونه تشخیص داده میشود؟

اگر در مقابله با تمام تغییراتی که برای مادران جدید ایجاد میشوند مشکل دارید، به پزشک خود مراجعه کنید. پزشک شما می تواند تعیین کند که آیا شما در حال تجربه افسردگی پس از زایمان هستید یا خیر و در صورت نیاز شما را به متخصص بهداشت روان ارجاع میدهد. بسیاری از مادران جدید احساس خجالت یا شرمندگی میکنند و این احساس را در خود نگه میدارند، اما داشتن افسردگی پس از زایمان موجب نمیشود شما مادر بدی شوید. این مشکل قابل حل است، و هیچ دلیلی برای نگرانی و رنج بردن از این مشکل وجود ندارد.

درمان افسردگی پس از زایمان: درمان روانشناسی

بسیاری از زنان مبتلا به افسردگی پس از زایمان از طریق گفتار درمانی، درمان میشود. درمانگر به حرف های شما گوش میدهد و استراتژی هایی برای مقابله با افکار و احساسات منفی که دارید، ارائه میدهد. یک نوع درمان، درمان شناختی رفتاری (CBT) نامیده میشود، و با استفاده از یک داروی ضد افسردگی آزمایش و مقایسه میشود. دوره ی کوتاه CBT و همچنین درمان پزشکی در کاهش علائم افسردگی پس از زایمان اثر گذار هستند.

درمان افسردگی پس از زایمان: درمان پزشکی

پزشک شما ممکن است یکی از داروهای ضد افسردگی را برای کمک به افسردگی پس از زایمان پیشرفته تجویز کند. این داروها می توانند بسیار موثر باشند، اما یک شبه اثر گذار نیستند، و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته داشته باشند و یا به شدت با داروهای دیگری که مصرف میکنید، واکنش نشان دهند. از پزشک خود بپرسید چقدر طول خواهد کشید تا احساس بهتری پیدا کنید، چه عوارض جانبی ممکن است تجربه کنید، چه مدت نیاز به مصرف دارو دارید، و زمانی که آماده هستید، چگونه به تدریج متوقف میشود.

داروهای ضد افسردگی و تغذیه با شیر مادر

اگر در حال شیردهی هستید، مهم است که بدانید داروهای ضد افسردگی می توانند از طریق شیر مادر به کودک منتقل شوند. اگر چه مشخص شده است که بسیاری از داروها بی خطر هستند، اما اگر نگران بی خطر بودن آنها هستید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید. افسردگی پس از زایمان در صورتی که مادر بدون درمان مورد نیاز بماند نوزاد را به خطر می اندازد.

عواقب

اقدام سریع برای از بین بردن افسردگی پس از زایمان برای مادر سالم و کودک اهمیت دارد. افسردگی بدون درمان، می تواند چندین ماه طول بکشد و ممکن است در دراز مدت عواقبی برای شما و کودک تان داشته باشد. تحقیقات نشان می دهند که افسردگی پس از زایمان می تواند پیوند بین مادر و کودک را مختل کند، و این مسئله هنگامی که کودک شما بزرگتر میشود می تواند به مشکلات رفتاری و تأخیر رشد منجر شود.

نکاتی برای تجربه احساس بهتر

اگر احساس افسردگی میکنید، راهکارهای زیر ممکن است به شما کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید:

• از خانواده و دوستان کمک بخواهید.
• هر موقع توانستید استراحت کنید.
• زمانی را با سایر مادران جدید که به مشکل شما مربوط میشوند، صرف کنید.
• یک پرستار بچه استخدام کنید و برای خودتان وقت بیشتری بگذارید.

رژیم غذایی و ورزش می تواند کمک کند

سعی کنید هر روز اندکی ورزش کنید. حتی وزرشی به سادگی هل دادن کالسکه در اطراف منزل می تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل، و نوشیدن مقدار زیادی آب نیز می تواند به شما کمک کند تا دوباره مثل گذشته احساس بهتری داشته باشید. یکی دیگر از مزایای تغذیه درست و ورزش این است که سریعتر به تناسب اندام قبل از بارداری خود میرسید، و اعتماد به نفس شما افزایش می یابد.

توجه اعضای خانواده

عدم حمایت و پشتیبانی عامل مهمی در ابتلا به افسردگی پس از زایمان است. راه های مختلفی وجود دارند که اعضای خانواده می توانند کمک کنند:

• به طور منظم مراقب کارهایی که او انجام میدهد باشید.
• وعده غذایی مغذی برای او آماده کنید.
• مراقب کودک باشید تا او بتواند چرت بزند و یا دوش بگیرد.
• در کارهای منزل به او کمک کنید.

نگرش در مورد این بیماری

هنگامی که افسرده هستید، ممکن است احساس کنید که هرگز بهتر نخواهید شد. هماهنگی با زندگی جدید برای مادران جدید یکی از بزرگترین چالش هایی است که یک زن در زندگی خود با آن روبرو خواهد شد- بنابراین احساس ضعف و ناتوانی طبیعی است. اما با کمک درست، شما می توانید احساس بهتری پیدا کنید. بدون داشتن علائم افسردگی، قادر خواهید بود از نوزاد جدید خود لذت ببرید و به راحتی با چالش ها کنار بیایید.

سایت پزشکی و مجله سلامتی راستینه